دودکش جن چیست و چرا به این نام خوانده می شود؟

دودکش جن که در اصلاح زمین شناسی"هودو" (Hoodoo) نامیده می شود در حقیقت به نوعی از فرسایش گفته می شود که در اثر آن مناره های طویلی از رسوبات و سنگ ها از لایه های ابتدایی باقی می مانند. هودو ها مناره هایی بلند و نازک بوده که در اثر فرسایش بخش های زیرین حوضه ها و زمین های ناپیوسته بوجود می آیند، این پدیده ها بیشتر در نواحی مرتفع فلات کلرادو و بدزمین های(1) (سنگلاخ ، نوعی فرسایش بر روی زمین های سیلتی و رسی (واژه نامه جامع زمین شناسی، انتشارات دانشگاه تبریز، 1385)) دشت های بزرگ شمالی (مناطقی در غرب رودخانه می سی سی پی و شرق کوه های راکی در آمریکا و کانادا) مشاهده می شود. اگرچه این ساختارها در تمام نقاط زمین قابل مشاهده هستند اما در هیچ نقطه ای از زمین به فراوانی بخش شمالی پارک ملی برایس کنیون(2) نمی باشند. هودو ها (دودکش جن) شباهت زیادی به مناره ها داشته و گاهی با آن ها اشتباه گرفته می شود، اما باید در نظر داشت که مناره ها دارای ضخامتی تقریبا یکسان بوده که از پایین به سمت بالا از آن کاسته می شود درحالیکه هودو ها ضخامت متفاوتی در طول داشته و اصطلاحا ظاهری شبیه مجسمه های طولانی اقوام سرخپوست(3) دارند. در گذشته و به دلیل محدود بودن علم عامه مردم؛ دلیل بیشتر پدیده ها در عوامل ماوراء طبیعه و حیطه ای از باورهای مردم که قابل بحث کمتری بود جستجو می شد، به همین دلیل،دلیل ایجاد این ساختارها به جن ها منتصب می شده است.

دودکش جن یا هودو در هزاررود با عنوان "عمرلر" شناخته می شوند، لازم به یادآوری است که همه ساله دانشجویانی از دانشگاههای مختلف برای دیدن این مناظر و تحقیق در مورد آنها به این مکان می آیند.

به یاد داشته باشیم که اینها عارضه های طبیعی نوعی ژئومورف یا ساختار سطح الارضی می باشند که علت تشکیل آنها پدیده فرسایش است. عامل این فرسایش آب می باشد که در دامنه کوه بصورت سیلاب عمل کرده است.سیلاب از طریق آبراهه های شاخه ای به طرف پایین حرکت کرده و باعث تخریب متفاوت دردو نوع سنگ متفاوت در دامنه شده است.

برای دیدن این آثار می توانید از جاده آببر به سمت هزاررود- انتهای سرازیری- نرسیده به محله دیکه سر- سمت راست جاده مشاهده فرمائید.

فرستنده: سیدامین شفیعی

در تصویر زیر که مربوط به دهه پنجاه هجری شمسی می باشد چهره هایی مشاهده می شود که دل هر هزاررودی با نگاه به آنها منقلب می شود. چهره هایی که دار فانی را وداع گفته اند، چهره هایی که هم اکنون در منسب هایی مشغول به خدمتند، و ...

با تشکر ویژه از جناب آقای ابراهیم خانی معلم دوران قبل از انقلاب که در روستای هزاررود مشغول به خدمت بوده اند و عکس زیر توسط آن جناب گرفته شده و هم اکنون برای ما ارسال کرده اند.

فرستنده: E, abbasi

بقیه عکسها در ادامه مطلب

بنا به گفته افراد مطلع و مسن، در گذشته در این روستا مدارسی وجود داشته که به آنها «مکتب خانه» می گفته اند، که در قشلاق در کنار مساجد بوده و در ییلاق در کلبه های مخصوص فردی که ملا نامیده می شد و سواد قرآنی داشت به عنوان استاد و معلم در این مکتب خانه ها مشغول تدریس بوده است.

کتابهایی که در ابتدای ورود به این مکتب خانه ها تدریس می شد کتاب گلستان سعدی، بوستان سعدی، دیوان حافظ و قرآن مجید بوده است.

بد نیست از اساتید آنروز که نقش مهمی در تعلیم و تربیت روستائیان داشته اند یادی کرده و نامی ببریم: از جمله مرحوم حاج سيدحمزه(ره)، ملاسیدبشیر، ملافتحعلی، حاج سیدعبدالواسع(ره)، مرحوم سیدعمران(ره)، مرحوم حاج سیدابوالفضل، مرحوم ملاباباعلی و افراد دیگر که امروزه اکثر آنها به سرای باقی شتافته اند.

دانش آموختگان آن زمان وظیفه داشتند در چندجلسه یک فصل از گلستان و بوستان و یک جزء قرآن مجید و یک غزل دیوان حافظ را به طور کامل یاد بگیرند در غیر اینصورت تنبیه بدنی می شدند.

با وضع ذکر شده تعداد اندکی از افراد توان تحمل چنین مدارس و مکتب خانه هایی را داشته اند وبعضاً بعد از دو یا سه جلسه ترک تحصیل می نموده اند.

با تشکر از خانم ولیمحمدی که این تصاویر بسیار زیبا را برایمان ارسال کرده اند.

لطفا برای دیدن بقیه عکسهای پاییزی هزاررود، ادامه مطلب را مشاهده فرمائید.

نئچه ایلدیر یانیر کونلوم

سن گوریرسن آیریلیقه

یانه یانه قانیر کونلوم

گوز یاشینی سیلماقینه

دیش آقاردیب گولماقینه

سئوگیلیمین گلماقینه

لحظه لری سانیر کونلوم

آجی دیل_م یار سسینی

نفسینی، نغمه سینی

کولگه سینی، گولمه سینی

ازل گونده تانیر کونلوم

تغییر ساختار قدرت بعد از انقلاب اسلامی در هزاررود

با توجه به اینکه انقلاب یک دگرگونی و تحول اساسی و زیربنایی در همه جوانب ساختار نظام ایجاد می کند و به تبع ساختار قدرت در روستاها بخصوص در روستای هزاررود از این امر مستثنی نبوده و کاملا تغییر یافته است، چونکه "خان" که در رأس هرم قدرت قرار داشت، از هزاررود متواری شد و املاک و مستغلات وی به تصرف ۸۰ نفر از اهالی که مستاجر او بودند در آمد.

واضح است که با سقوط قدرت خان، مباشران و نماینده های ایشان نیز قدرت خویش را از دست دادند و همچنین نظام کدخدامنشی از هم پاشید و اساسأ کدخدا و خانه انصاف و انجمن ده منحل شد.

در اوایل انقلاب یک کمیته 6 نفره از میان باسوادان و انقلابیون هزاررود تشکیل شده بود که موقتأ قدرت ده را در دست گرفته بودند. با توجه به اینکه این کمیته وابسته به هیچ ارگان یا سازمان رسمی نبوده و هیچ آیین نامه اجرایی نداشتند با تشکیل جهاد سازندگی به فرمان امام(ره) قانون تشکیل شورای اسلامی در این روستا نیز به اجرا درآمد و تا به حال چندین بار اعضای شورا تغییر یافته اند، در نتیجه امروزه قدرت روستا در دست اعضای شورا قرار دارد. و هرگونه شکایت و دعواها در وحله اول به شورای مربوطه (شورای اسلامی یا حل اختلاف) ارجاع شده و در صورت امکان به حل و فصل آن اقدام و در غیر اینصورت به مقامات ذیربط مانند بخشداری، پاسگاه انتظامی و دادگستری ارجاع می دهند.

همانطوری که قشربندی اجتماعی سابق حاکم بر روستا برچیده شد و جامعه روستایی تا حدودی از قصبی بودن مالک و مستاجر، ارباب و رعیت نسق دار و خوش نشین رهایی یافت، ساختار قدرت نیز بسان گذشته نیست که یک فرد یا عده ای خاص بطور همه جانبه بر مردم اعمال قدرت بکنند. بلکه بصورت کاملا تعدیل شده درآمده است و این از برکت انقلاب اسلامی می باشد.

اسامی مالکان و صاحبان قدرت در گذشته هزاررود

1-      اعضای حزب یا گروه امنیت فدایی خلق که برای چندسالی در این روستا امنیت ده را بر عهده گرفته و قدرت نظامی فراوانی داشته اند.

این گروه متشکل از 5 نفر بوده اند، بنامهای: آقابزرگ که در صدر قرار داشت، سیدبشیر موسوی که به عنوان معاون بود و محسن علیمحمدی معروف به "موقس" که بعدها پیشه سلمانی را برگزید و "میرفخرالدین موسوی". این حزب نیز بعد از مدتی متلاشی شد.

2-      اعضای انجمن ده که مدیریت ده را به عهده داشتند.

عبارت بودند از:

مرحوم حاج یزدان محمدی، سیدعمران شفیعی، حکمعلی شریفی، حاج پاشا عزیزی، بیوک آقا شفیعی و سیدکاظم شفیعی. 

3-      اسامی مباشران و نائبان خان عبارت بودند از: حاج پاشا عزیزی، بیوک آقا شفیعی، سیدحسین شفیعی و حسین عزیزی که همگی از افراد بانفوذ و سرشناس روستا بودند.

4-      مالک اصلی هزاررود فردی بنام سعداله خان ناصرخدیوی از اشراف خمسه زنجان بوده است که عده ای زادگاه وی را ونیر و یا روستای پایین کوه طارم ذکر می کنند. پدر ایشان نیز بنام "ناصر نظام" بوده است، بعدها فرزند ذکور سعداله خان بنامهای حشمت اله خان، ارفع خان و ارشدخان ناصرخدیوی بر این روستا و چند روستای اقماری حکومت می کردند.

5-      اسامی کدخداهای محل عبارت بودند از: سیف اله علیقلی، عبدل عباسی و عشقعلی شریفی

6-      اسامی اعضای خانه انصاف که نماینده دادگستری حل و فصل دعواها و اختلافات اهالی بودند عبارتند از: حکمعلی شریفی رئیس خانه انصاف، سیدعاشور شفیعی، شعبان عزیزی، فخرالدین موسوی و عبدل عباسی

گلدیم او بارگاهیوا گوردوم کی زووار آغلاییر

عشقیله طواف ائدیر هی یار دییب یارآغلاییر


جذبه عشقین سنین گوردوم کی طوفان ائلییر

ایله بیل عاشق چـاتیب دلــداره دلــدار آغلاییر


شورعیسی سنده دی واردی شفاعت خانه لر

آلدی چوخ خسته جواب شوقونده بیمار آغلاییر


اوصفالی صحنـــیوه مهمان گلیر الــــدن گولی

هم اوزو هم دسته گول یانیندا کی خـار آغلاییر


بیلمادیم عشقین نه دن غوغاسی وار شیداسی وار

هرنه غفلت دن یـاتـان چــون اولــدو بیدار آغلاییر


منده سیجده قیلمیشام بارگاهیوا باش اگمیشم

گل"اونوتما"حاجتی کــــــــونلوم دییر یــار آغلاییر



(بوشعری امام رضانین زیارت سفرینده یازمیشام کی انشااله هامیمیزه امام رضا(ع) ضامن اولسون)

با سلام خدمت تمامی دوستان و بازدیدکنندگان عزیز.

اسامی 35 خانوار ساکن روستای آستاکل در سال 1345 بنا به گفته های ریش سفیدان محل به شرح زیر می باشد:

با عرض معذرت از تمامی خانواده ی عزیزان اسامی به صورت شناسنامه ای نمی باشد و افراد با اسامی که در روستا شناخته می شدند نوشته شده است. و چون بیشتر افراد در قید حیات نمی باشند از کلمه ی مرحوم استفاده نشده است .

1- الله داد طاهری 2 - الله ویران عباسی 3 - علیخان عباسی 4 - سید اصغر آقا شفیعی 5 - یوسف عباسی 6 - میر مد علی محمدی 7 - حروف علی عباسی 8 - سید جبار شفیعی 9 - سید طاهر شفیعی 10 ممتاز مرشدی 11 -سید حبه الله شفیعی 12 - سید ستار شفیعی 13 - سید مناف شفیعی 14 - سید مرتضی شفیعی 15 - میرزا داداش نظری 16 - هدات عباسی 17 - سید علی آقا محمدی 18 - سید ذبیح محمدی
19 - میرزاعلی عباسی 20 - اکبر مرشدی 21 - بهلول شعبانی22 - جواد خان عماری 23 - میر ال ویردی محمدی 24 - امین علی رودی 25 - سید خیر الدین محمدی 26 - سید هاشم موسوی27 - سید آقا رحمان محمدی 28 - عباد محمدی کمال 29 - سید یوسف محمدی 30 - سید آقا محمدی 31 - اسلام عابدی 32 سید صمد محمدی 33 - سید صادق شفیعی 34 -سید فخرالدین موسوی 35 - سید شمس الدین موسوی.

محقق:  سیدنقی شفیعی - آستاکل