مراسم شب یلدا یا شب چله بلندترین شب سال در نیمکره شمالی، همچون تمام نقاط ایران در هزاررود نیز برگزار می شود و با توجه به برگزاری 5000 ساله ی این مراسم در ایران، عمر برگزاری این مراسم در هزاررود نیز به درازای زمان سکونت هزاررودیها در این منطقه است.

 

شب یلدا در هزاررود «‌ چیله گجه سی »‌ نامیده می شود كه نمادی از انس و الفت و صله ارحام بین خانواده ها است .

 

شب چله در زندگی مردم هزاررود آیین و رسوم خاصی دارد. در این شب، زنان خانه از صبح روز آخر پاییز، خانه را برای برپایی یک مراسم کوچک سنتی آماده می کنند و در این شب برنج پخت می کنند. مردم منطقه اعتقاد دارند که این شب یک شب خوب و شادی آور است و شگون ندارد که بی غذا باشند. در این شب بنا به سنت دیرین همه افراد خانواده دور هم جمع می شوند و با خوردن هندوانه، انار، میوه و آجیل، سرمای فصل زمستان را از خود دور می کنند. آجیل و شب چره که شامل دانه هایی چون گردو، فندق، تخم کدو، بادام، پسته ، کشمش، گندم و نخود برشته، انجیر و توت خشک است، هم فراموش نمی شود. برخی از خانواده ها در شب یلدا، پس از خوردن شام، برای شب نشینی شب یلدا به خانهً خویشاوند بزرگتر می روند و دور هم جمع می شوند و علاوه بر خوردن تنقلات گوناگون، درباره مسائل و موضوعات مختلف صحبت می کنند. بیشتر حرف ها پیرامون اتفاقات روزانه و روزگار است و همچنین افرادی که سنشان بیشتر است، یا خاطراتی از گذشته نقل می کنند و یا از داستان ها، اشعار و ضرب المثل هایی که در ذهن دارند، بیان می نمایند.

 

 زن های خانه دار هزاررودی، معمولا از اوایل فصل پاییز و زمان برداشت محصولات، به فکر تهیه تنقلات شب چله (و همینطور سایر روزها و مناسبتهای سال) هستند. بعضی از زن ها، مقداری انار سالم را در جای خنک و خشک به قصد استفاده در شب چله، نگهداری می کنند؛

 

آیین شب یلدا در روستا از دیرباز در سه شب متوالی باعناوین شب " چله‌بزرگه"، "چله وسطی" و" چله‌کوچیکه" برگزار می‌شود. فصل زمستان در هزاررود به سه دوره تقسیم می شود كه 40 روز اول آن چله بزرگ ، 20 روز بعد از آن چله كوچك و 30 روز آخر « بایرام آیی » ( ماه عید ) است.

 

چیله خونچه سی "یا « چله لیك » ( هدیه شب چله ) مراسمی است كه در دیگر شهر ها كمتر دیده می شود ولی در هزاررود ، جزو ضروریات این شب تاریخی و باستانی است . هر خانواده ای كه دختری را برای پسر خود نامزد كرده است ، در این شب باید هدیه شب چله به خانه عروس بفرستد كه عبارت از همان میوه ها و تنقلات شب یلدا به طور كامل و یك چشم روشنی است كه معمولا یك قطعه طلا برای عروس و یا احتمالا لباس و چادر شب برای خانواده عروس است. و همینطور خانواده دختری که دخترشان اولین سالی است که در خانه بخت است به دخترشان همین چیله لیک را می برند.

 

به رغم توسعه معاش خانواده ها ، ‌خیلی از بزرگتر های فامیل از لذت برگزاری شب چله در سالهای گذشته می گویند . آنان معتقدند با آنكه انواع میوه و مركبات ، شیرینی های جدید به سورسات شب چله افزوده شده ولی لذت شب چله های گذشته ،که تنها به برخی میوه ها و قورقا و کشمش ،« قاوود »  و سنجد ،بادام و گردو خلاصه می شد را ندارد.اما اکنون، در سفره شب یلدای مردم هزاررود ، انواع آجیل‌ها نظیر: پسته، فندق، مغز بادام و گردو ،و انواع میوه‌ها :نظیر، هندوانه، خرمالو، پرتقال، نارنگی، موز و... را می‌توان مشاهده کرد.

 

شب یلدای همه به خیر و خوشی  انشاالله.

 




تاريخ : ۱۳۹۷/۰۹/۲۹ | | نویسنده : سلمان ولیمحمدی |